Fictie schrijven

Stel, je wilt je verhaal opschrijven. En het liefst ook uitgeven; via een uitgever of als dit niet lukt in eigen beheer. Maar je twijfelt nog omdat het heel persoonlijk is. Of kwetsend voor je naasten.

Oplossing: schrijf het als ‘fictie’. Verander de namen en meld dat alle eventuele overeenkomsten met bestaande personen op toeval berusten. Maak van een man een vrouw, vervang locaties et cetera. Zo voorkom je dat je niet meer welkom bent in het dorp waar je vandaan komt (zoals Dimitri Verhulst na het schrijven van De helaasheid der dingen). Breng het eventueel uit onder een pseudoniem.

Twee versies

Schrijf eerst een waarheidsgetrouwe versie voor jezelf, zonder gêne, zonder twijfels, zonder censuur. Misschien heb je dit al gedaan, in je dagboek. 

Hierna dien je te beslissen of je het wilt delen met de rest van de wereld. Dit betekent dat je een tweede versie gaat schrijven. Ditmaal voor de lezer.

Op dit punt kun je beslissen om er fictie van te maken, wat als groot bijkomend voordeel heeft dat je eventuele slaapverwekkende personages en langdradige passages kunt schrappen of verfraaien. Je mag nu spelen met de feiten, en niet alleen om herkenning te voorkomen. De lezer wil geboeid worden, niet vermoeid.

Personen en plaatsen hoeven sowieso niet tot op detail beschreven te worden; de grove lijnen zijn vaak voldoende. De lezer wil graag zelf aankleden en inkleuren.

Inpakken

In deze tweede – fictieve – versie van je verhaal vervang je jezelf door een protagonist: het hoofdpersonage waarin je negenennegentig procent van jezelf stopt. Of meer. 

En je mag je schedel lichten (figuurlijk dan). Laat de lezer alles weten wat er in de protagonist – in jou dus – omgaat. Het gaat namelijk niet om wát er gebeurt (waargebeurd of niet), maar om hóé de protagonist hierop reageert. Dáármee breng je je verhaal tot leven. Dáármee pak je de lezer in.

Afstand

Een voordeel van fictie is dat het de zwaarte van de werkelijkheid kan verlichten. Tijdens het schrijven kijk je als het ware van een afstand naar je leven, je verleden, naar jezelf. Deze afstand helpt je je verhaal beter te verwoorden.

Je verhaal verwoorden helpt je je verhaal een plek te geven. Op de top 10-plank van de boekhandel, bijvoorbeeld.

Rob Steijger werkt op freelancebasis voor zowel uitgevers als schrijvers en richt zich vooral op fictie en waargebeurde verhalen. Hier (www.fzeven.nl) vind je zijn website.

Techniek