Het komende nummer van Schrijven Magazine niet missen, maar nog geen abonnee? Meld je aan vóór vrijdag 23:59 u.
Taalpolitie: tautologie & pleonasmes, hoe zat het ook alweer?
Wil je serieus genomen worden als schrijver? Dan is het heel belangrijk dat je geen taalfouten maakt. Elke week gaat de taalpolitie van Schrijven Online op pad om jou hier een handje bij te helpen. Deze week: tautologie en pleonasme.
Tautologie en pleonasme gaan beide over een foutieve herhaling. Hierbij worden meerdere woorden gebruikt die in feite hetzelfde betekenen. Hoe zat het ook alweer, en zijn deze stijlfouten echt fout?Het verschil tussen deze stijlfouten is vrij klein, maar toch is het goed om je er bewust van te zijn.
Tautologie
Bij tautologie worden twee of meerdere woorden gebruikt die hetzelfde betekenen. In tegenstelling tot een contaminatie, worden ze niet door elkaar gebruikt maar gezamenlijk. Het woord tautologie komt van het Griekse ταυτολογία en betekent letterlijk ‘hetzelfde woord’.
Voorbeelden
Enkel en alleen;
Zoals bijvoorbeeld;
Gratis en voor niks;
Vast en zeker;
Schots en scheef;
Al reeds;
Netjes en verzorgd
Pleonasme
Pleonasmen worden geregeld verward met tautologie. Het verschil is dat bij pleonasmen het eerste woord een eigenschap beschrijft die het tweede woord onlosmakelijk en per definitie al heeft.
Voorbeelden
Witte sneeuw (sneeuw is altijd wit);
Gratis cadeau (als je ervoor betaalt is het geen cadeau meer);
Houten plank (planken zijn vrijwel altijd van hout);
Aanwezige bezoekers (als ze niet aanwezig zijn, zijn het geen bezoekers);
Een ruiter te paard (een ruiter is per definitie een paardrijder).
Pleonasmen en tautologieën zijn niet altijd per definitie fout. Sommige samenstelling zijn in zo ingeburgerd dat ze goed gerekend worden. In het geval van pleonasmen is het ook nog eens zo dat de dubbele benoemingen soms expres worden gebruikt om een eigenschap te benadrukken.
Bronnen:
https://onzetaal.nl/taaladvies/pleonasme-en-tautologie
https://onzetaal.nl/taaladvies/stijlfouten
Door Marije Catsburg
Gerelateerd
Techniek
Service
Dossier
In deze romantisch getinte workshop laten we de harten sneller slaan. Meld je nu aan!
De inciting incident: de gebeurtenis die het plot in gang zet. Hoe je het aanpakt, lees je in het komende nummer van Schrijven Magazine!
True crime-auteur Marja West helpt je aan de hand van zes tips op weg in het genre. Meld je aan voor 22 maart 23.59 u. en ontvang dit nummer!
Dit nummer niet missen? Neem vóór 22 maart 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Dit nummer niet missen? Neem vóór 22 maart 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Dit nummer niet missen? Neem vóór 22 maart 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!