Tien keer een vrouwelijke Nobelprijswinnaar (10)

Tien weken lang hebben wij op woensdag een vrouwelijke Nobelprijswinnaar uitgelicht. Allen uit de categorie Literatuur. Deze week: Wisława Szymborska, winnaar van 1996.

Het werk

De poëzie van Wisława Szymborska wordt gezien als uniek en moeilijk in een categorie onder te brengen. Haar werk gaat in op existentiële vraagstukken en maatschappelijke thema's, maar altijd in een eenvoudige taal, met ironie en gevoel voor humor, met alledaagse details en gebeurtenissen. Hoewel Szymborska zich maatschappelijk betrokken voelde, wilde ze niet over actuele onderwerpen dichten voordat ze daar voldoende over had nagedacht. Zo schreef ze pas jaren na de Tweede Wereldoorlog aangrijpende gedichten over de Holocaust.

De prijs

Het Nobelprijscomité prees Szymborska om haar 'poëzie die met ironische precisie de historische en biologische context aan het licht laat komen in fragmenten van de menselijke werkelijkheid'. Zelf opende ze haar acceptatiespeech met haar kenmerkende humor en waarschuwde dat ze niet erg goed was in praten over poëzie. Dus zou ze het kort houden, want 'alle imperfectie is gemakkelijker te tolereren als het wordt geserveerd in kleine doses'.

Achtergrond

Wisława Szymborska werd geboren in het Poolse Bnin in 1923 en verhuisde op achtjarige leeftijd naar Krakau, waar ze de rest van haar leven zou blijven wonen. Tijdens de Duitse bezetting van Polen volgde ze onderwijs aan een clandestiene school, opgezet door het Poolse verzet. Na de oorlog studeerde ze Poolse Taal- en Letterkunde, maar die opleiding maakte ze niet af.
Szymborska maakte haar literaire debuut in 1945, toen ze een gedicht publiceerde in het grote lokale dagblad Dziennik Polski. Haar eerste dichtbundel werd gepubliceerd in 1952. In totaal publiceerde ze rond de 400 gedichten.