De betekenis en opkomst van de graphic novel

Het kan goed dat je steeds vaker de term 'graphic novel' voorbij hoort komen. Veel mensen denken bij deze term aan een strip, maar dit is niet hetzelde.
Het wordt steeds bekender, maar wat is zo'n graphic novel nu precies en hoe groeit dit in ons land?

Wat is een graphic novel precies?

Een graphic novel wordt ook wel het literaire stripboek, striproman of beeldroman genoemd. Het is de benaming voor stripverhalen met het karakter van een roman. Een graphic novel onderscheidt zich van het klassieke stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen. Ook bestaat de doelgroep van de graphic novel grotendeels uit volwassenen.

Groei graphic novel in Nederland

Maar wat voor plek heeft de graphic novel in Nederland? In Nederland zet het literaire stripboek zijn opmars voort. Nederlandse graphic novel auteurs zoals Barbara Stok, Aimee de Jong, Margreet de Heer en Marcel Ruijters zien dat de belangstelling voor hun werk de laatste jaren toegenomen is. Ook wordt steeds vaker het werk vertaald in diverse talen. Daarnaast komen graphic novels in allerlei vormen voor: van journalistieke werken en (auto)biografieën tot romans en educatieve boeken.

Uitgeverijen spelen hierop in. Blossom Books is een uitgeverij die naast de ‘gewone’ boeken ook graphic novels uitgeeft. Er zijn ook uitgeverijen die er een aparte imprint voor opzetten, zoals SubQ van de uitgeverij Querido. Tot slot zijn er nog enkele gespecialiseerde stripuitgevers, zoals Soul food comics.

Slecht imago

Strips hebben voor een lange tijd een slecht imago gehad. De kerk vond ze ondermijnend voor de goede moraal. Daarnaast denken veel mensen dat strips lezen de fantasie niet prikkelt en ‘leeslui’ maakt. Maar niks is minder waar en het imago van strips verandert ook.

De laatste jaren komt er steeds meer het inzicht dat strips voor veel lezers, waaronder volwassenen, een waardevolle lees- en leerervaring is. Volgens sommige graphic novel-recensenten kan een graphic novel een rijkere ervaring geven dan een gewoon boek. Een strip kan de lezer op veel meer manieren (contextueel, emotioneel, visueel) de lezer prikkelen. Strips kennen namelijk een onuitputtelijke afwisseling aan vormen, formaten en tekst- en beeldinteracties wat met name beelddenkende lezers zal aanspreken. De kracht van een goede graphic novel zit hem in het omarmen, verdiepen, versterken en provoceren van tekst en tekeningen.

Door Nicolette Hendriks