Foto: Pexels

Hoe beoordeelt een redacteur poëzie?

Peter de Rijk

29 juni 2021 - 9:00

Op zoek naar literair goud beoordeelt een redacteur dagelijks de nooit stoppende stroom manuscripten die op zijn bureau belanden. Mocht proza met de jaren makkelijker worden om te beoordelen, poëzie blijft een struikelblok. Het vaststellen of het ‘een nieuwe stem onder de dichters betreft’ is niet iets wat je zo een-twee-drie bepaalt. Toch is die eerste indruk van levensbelang voor een dichtbundel.

Publiceren of niet?

Wanneer je de gedichten van Marieke Lucas Rijneveld naast die van Mark Boog legt, valt meteen op hoe verschillend ze zijn. Toch betreft het in beide gevallen uitstekende poëzie. Hoe beslist een redacteur dan welke dichter wel en welke niet publicabel is?

Bedenk allereerst dat een uitgeverij een of meer succesvolle romans nodig heeft om debuterende schrijvers of dichters te kunnen financieren. Romans krijgen daarom altijd prioriteit. Door poëzie uit te geven toont een uitgever dat hij de literatuur een warm hart toedraagt. Het is immers vooral een kostenpost. En om het allemaal nog lastiger te maken, is in Nederland en Vlaanderen zelden zoveel excellente poëzie geschreven als de laatste decennia. Het is uiterst divers en van wereldkwaliteit. De bundel die jij aan een uitgever stuurt moet in alle opzichten opvallen. Waar moet je op letten voor je jouw gedichten opstuurt?

De ijkpunten

De dichter J.C. Bloem schreef ooit de onsterfelijke regel: ‘Is dit genoeg, een stuk of wat gedichten, voor de rechtvaardiging van een bestaan?’ Vaak resteren slechts een paar gedichten van een dichter uit zijn gehele oeuvre. Voor de literatuur is dat genoeg. Een redacteur hoopt echter op meer en verwacht veel van de dichter die bij hem aanklopt. Hij zoekt naar de naald in de hooiberg: dichtregels zoals die van Bloem in zijn gedicht De Dapperstraat, die opvallen door het perfecte rijm en de totaal eigenzinnige kijk.