Wat is de herkomst van ‘nu komt de aap uit de mouw’?

‘Nu komt de aap uit de mouw’ is de spreekwoord-versie van ‘aha!’ en wordt gebruikt wanneer iemands ware bedoeling of karakter kenbaar wordt gemaakt. Maar waarom een aap? En waarom de mouw? Hier lees je de herkomst van dit spreekwoord.

Herkomst

Veel spreekwoorden gebruiken beeldspraak om een universele waarheid vast te leggen. Al zal je misschien verwachten dat een aap die uit iemands mouw komt ook wel beeldspraak zal zijn, dit is niet het geval. Volgens het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) verwijst dit spreekwoord naar een gebruik van vroeger. Net als de bekende truc waarbij goochelaars duiven uit een hoed toveren, was het vroeger gebruikelijk voor sommige kunstmakers om een aap in de mouw te verstoppen om zo het publiek te verrassen als deze tevoorschijn kwam. 

Apenstreken

Het gebruik van een aap is niet een toevallige keuze geweest. Volgens F. A. Stoett staat de aap ook bekend in de dierenwereld als een kwajongen, bekend om zijn streken. Dit versterkt de betekenis van het spreekwoord gezien, wanneer de aap uit de mouw komt, de ware en vaak kwade aard van iemand ook bekend wordt.

Bron: OnzeTaal