Zou het trouwens uitmaken of je voor kinderen of voor volwassenen schrijft? Is de openingszin voor volwassenen belangrijker?

Ik ben geneigd om te zeggen dat het juist bij kinderen belangrijker is. Die overzien geen grote stukken tekst en dan lijkt mij een pakkende eerste zin juist heel goed. Daarom vond ik die zin van die jongen met z'n blauw schelp zo sterk. Het schept in een paar woorden een spannend mysterie.

Hm. Kinderen zijn soms ook juist heel onkritisch wat taal en stijl betreft. Ik las vroeger letterlijk alles wat los en vast zat, ook de vreselijkst geschreven boeken ooit. En vaak zijn boeken van auteurs die door de kenners worden neergesabeld juist heel populair onder kinderen. Ik geloof dat bijvoorbeeld Thea Beckmans schrijfstijl niet erg werd gewaardeerd. Al weet ik niet zo uit het blote hoofd wat voor openingszinnen zij schreef.

Als ik op een beurs o.i.d. een boek zie waarvan de omslag en de flaptekst mij aanspreken, dan lees ik doorgaans toch de eerste en de laatste zin voor ik beslis of ik het al dan niet aanschaf. En ook wel eens een zin midden in het boek. Ik denk dat je geen enkele zin mag onderschatten, maar die eerste en laatste zijn m.i. toch echt cruciaal.

Je zou goed gelijk kunnen hebben, Thule, voor hetzelfde geld vallen ze op de plaatjes, de omslag of desnoods het lettertype.

Al weet ik niet zo uit het blote hoofd wat voor openingszinnen zij schreef.

Ik heb even in mijn boekenkast gekeken en de meeste beginnen met een quote. De rest midden in een scène. Daar is een term voor, dacht ik. Ik geef zelf niet zoveel om openingszinnen.

Als ik op een beurs o.i.d. een boek zie waarvan de omslag en de flaptekst mij aanspreken, dan lees ik doorgaans toch de eerste en de laatste zin voor ik beslis of ik het al dan niet aanschaf. En ook wel eens een zin midden in het boek. Ik denk dat je geen enkele zin mag onderschatten, maar die eerste en laatste zijn m.i. toch echt cruciaal.

Ook de laatste zin?! Als ik weet dat iemand een verhaal van mij wil lezen, van wie ik ook weet dat 'ie eerst de laatste bladzijde gaat lezen, of zelfs maar de laatste zin, die krijgt van mij mijn verhaal niet mee. Als je naar de bioscoop gaat, vraag je toch ook niet aan het bioscooppersoneel of ze eerst even het einde van de film laten zien? :\\ Ik vind het een minachtig voor de schrijver als je zo met een verhaal omgaat.

Huh? Als lezer heb ik toch het recht om te lezen in de volgorde die mij bevalt? En als ik een DVD koop, belet toch ook niets mij om eerst het einde te bekijken. Als je verhaal staat of valt met het al dan niet bekend zijn van het einde, zal het mij waarschijnlijk toch niet boeien.

Schrijven kan iedereen Goed schrijven kunnen wat meer mensen Heel goed schrijven kunnen nog meer mensen

:? Meer = minder?

Hekate, je begint een verhaal toch niet voor niets bij het moment waarop je je verhaal laat beginnen? Vanuit daar werk je via een spanningsboog naar de climax toe. Als je lezers eerst je climax gaan lezen, dan heeft je spanningsboog toch geen effect meer? Bovendien; bekijk jij echt eerst het einde van je DVD?

Ik denk niet dat het om de allereerste zin gaat. (...) En er is écht geen redacteur die alleen maar de allereerste zin leest.

Behalve als die zin gewoon slecht is - en die zinnen bestaan. Mijn eerste zin in mijn eerste manuscript luidde: 'Op een dag had ik zin om een visje te kopen.' Deze zin verhuisde naar hoofdstuk twee toen het manuscript een boek werd. Er kwam een hoofdstuk vóór. De eerste zin werd toen: 'Ik was de hele dag al kwaad op mijn moeder.' Ik heb trouwens het idee dat ik dit al eens eerder geschreven heb, ergens op het forum. Is er niet al een topic met hetzelfde onderwerp?

Hekate, je begint een verhaal toch niet voor niets bij het moment waarop je je verhaal laat beginnen? Vanuit daar werk je via een spanningsboog naar de climax toe. Als je lezers eerst je climax gaan lezen, dan heeft je spanningsboog toch geen effect meer?

Maar, The Menace, de climax staat toch niet in de allerlaatste zin? Ik lees ook vaak de laatste zin van een boek. En het is me nog nooit overkomen dat ik dan meteen wist hoe het 'afliep'.

Het is toch niet omdat je al een paar zinnen verder in het verhaal hebt gelezen, dat heel je spanningsboog in duigen valt? Van een film zie je toch ook vaak eerst voorstukjes?

Hm, er zit een zwart gat in deze site; ik tikte net een antwoord en nu is het weg... @Pangaea, het enige wat ik kan antwoorden is dat ik niet veel planmatig schrijf. Intuïtief? OK, of het goed is laat ik liever aan anderen over. 'The road goes ever on and on, down from the door where it began'. Dat is uit een van Tolkiens Ring-liederen en ik vind het een intrigerend idee. De weg begint niet daar waar hogere machten hem hebben gepland, maar bij de eigen voordeur. En wat er langs die weg gebeurt, weet je pas als het zover is. Nou, zo schrijf ik dus ook. Ik weet, ternauwernood, de bestemming en dat is alles. Vwb het kopen van boeken: de laatste jaren schaf ik alleen boeken aan van schrijvers die ik wil lezen. Ik heb veel meer boeken dan ik ooit tijd van lezen heb, dus ik moet het beperken. En dan koop ik, zoals bijna alles, via internet. De Slegte was jarenlang mijn huisleverancier; tegenwoordig is dat Bol.com.

Marlies, als ik als laatste zin lees: "En ze leefden nog lang en gelukkig," dan denk ik wel dat ik een redelijk idee heb van hoe het afloopt. Dat hoeft niet per se altijd zo te zijn, maar vaak wel. Ook omdat je vaak niet echt alleen maar de allerlaatste zin leest, maar je blik automatisch ook op andere regels van die laatste bladzijde valt, zij het onbedoeld.

Van een film zie je toch ook vaak eerst voorstukjes?

Hoe minder, hoe beter. Er zijn van die voorstukjes waarbij praktisch de hele film al langs komt. Die hoef ik dus niet meer te zien. Op de achterkant van Thirza en van De Asielzoeker (beide van Grunberg) staat helemaal niets over het verhaal. Dat heb ik ook het liefst, dan begin je er tenminste aan zonder verwachtingen. In het echte leven weet je ook niet wat er gaat komen.

Ik lees vaak eerst de hele laatste bladzijde, hoor. Gewoon om de schrijfstijl en de sfeer te proeven. Daar wordt zelden echt iets over de afloop mee verraden. Tenzij het een deus ex machina-einde is dat echt tot de laatste bladzijde wacht, maar dan weet ik meteen dat ik dat boek liever niet lees ;)

Ik lees vaak eerst de hele laatste bladzijde, hoor. Gewoon om de schrijfstijl en de sfeer te proeven. Daar wordt zelden echt iets over de afloop mee verraden. Tenzij het een deus ex machina-einde is dat echt tot de laatste bladzijde wacht

Deels heb je daar gelijk in. Maar deels ook niet :) Maar kijk je van een DVD ook eerst het einde?

Volgens mij ben ik ook te oud geworden om nu mijn leesgewoonten te veranderen alleen omdat iemand anders dat niet leuk vindt ;) Maar goed, we raken nu wel erg off topic. Ik wilde alleen maar aangeven dat de eerste zin voor mij wel degelijk van belang is, en de laatste zin. Een verhaal staat of valt er niet mee (tenzij er taalfouten instaan) maar het kan voor mij bij een boek waar ik verder niets over weet wel de doorslag geven of ik er aan begin of niet. Als iemand (wiens smaak ik vertrouw) mij echter vertelt dat X een prachtig boek is, of het is de nieuwste van een auteur waar ik al veel van gelezen heb, dan zal ik mij niet laten tegenhouden door een mindere openingszin.

Mijn woordkeus ("ik hou van") beoogde uit te drukken dat ik erken dat het voor het leeuwendeel een kwestie van smaak is, Schlimazlnik.

Ja, dat begrijp ik. Maar "je eigen smaak" is, gezien de aanleiding van de draad (de beruchte video) voor een uitgever nog niet overtuigend om het goed te vinden. Ik denk dat daar de crux zit: Teveel kijken naar wat je zelf leuk vind en niet inspelen op wat anderen ("het lezerspubliek", "de uitgever") ervan zal vinden, en dat dan in combinatie met bijvoorbeeld hun fonds, het genre van je verhaal, de brief die je met je ms hebt meegestuurd. Dat geldt niet alleen voor de openingszin, maar voor een heleboel zaken die hier op het forum worden aangekaart: weinig kennis van de markt of wat er bij een uitgever speelt: alleen de eigen mening telt. Dat vind ik jammer, want daar leer je zelf weinig van en bovendien leren anderen er alleen maar van wat jij vindt, en niet wat goed is om hun ms bij een uitgever onder te brengen.

Maar zouden bij uitgevers niet even uiteenlopende meningen over openingszinnen bestaan? Ik neem aan dat beide voorbeelden uit de beginpost uit uitgegeven boeken komen, dus de één heeft liever actie en de ander liever gewauwel (al zal hij dat dan vast geen gewauwel noemen, een filosofische opening?), het is dan wellicht enkel zaak van het juiste ms naar de juiste uitgever te sturen. Maar dat is ook weer allemaal giswerk van mij, heeft er iemand met meer kennis van het uitgeverswereldje hier een beter zicht op?

Misschien wel. Wie weet het antwoord? En als dat zo is, waarom maken we ons dan zo vreselijk druk over hoe een uitgever de eerste zin zal gaan vinden? Nog wat leuks om het weekend mee in te gaan. Vijf schrijvers, raad welke openingszin(nen) van wie is/zijn. Niemand is bang voor de duisternis die ons ontsloot voordat we geboren werden. Toch zijn we doodsbang voor de afgrond die ons te wachten staat in de dood. Maar wat is het verschil? Een moment had hij overwogen het hondje Koordje te noemen Hij keek naar zichzelf op de monitor. Het was alsof hij naar een vreemde keek. Mijnheer Oosterhuis is een van de vele spannende mannen die als held ons huis zijn binnengehaald en er als schoft weer zijn uitgeschopt. Het ritme van de strepen op het midden van de weg hield aan terwijl de schemering overging in de nacht. Ik liep de trap op naar beneden. Ze stond in de keuken en keek naar buiten waar, achter de landerijen, de horizon grauwig kleurde tegen het wittige blauw van de lucht. 'Dit is de laatste kredietuitbreiding, Vanderberg.' Keersmaekers, directeur van de Algemeene Terraansche Kredietbank, ondertekende het document. Hij rolde het in een cilinder en liet die in het systeem van de buizenpost verdwijnen. Ik weet niet of de diepe zucht van hem of uit het mechanisme kwam. Met je tanden over je tong krabben. Krabben? Ratsen. Nee. Kom... Ra... Raspen! Als over een schaaf, ja. De schrijvers: Bernlef Dorinde van Oort Jack Schlimazlnik (niet geredigeerde tekst) Tom Egeland (vertaling door de uitgever) Tomas Ross

Als ik redactrice zou zijn, zou ik het niet professioneel vinden om te blijven haken aan de openingszinnen. Of een ms op iets trekt, kan je toch pas beginnen te bepalen na een twintigtal pagina's. Niet eerder. De tonijn van Tirza, de postzegels van Blauwe Maandagen zeer oké, maar ook die met de rode pumps als het een chicklit is, en zelfs als het dat niet is. Rode pumps wijzen op seks, erotiek, prositiutie of een veredelde vorm ervan, op ijdelheid, op vrouwelijke afhankelijkheid (variatie op harem). Ze vallen. ... dan maar verder lezen of ze ook een betekenis hebben. Zoniet, volgt de teleurstelling natuurlijk. 'Het grote landgoed sluimerde in de glans van de late zon. De palmbomen langs de oever van het aanliggende meer wuifden mee met de zachte bries en de roze zonnevogels op hun steltpoten stonden roerloos in aanbidding van het licht.' Ik lees dit ook erg graag. Ik zou wel 'aanliggende' en 'zachte' schrappen. Die twee woorden zijn het minst relevant. Ik lees een stilte voor zonsdondergang en terzelfdertijd is er iets aan de gang met licht en zon. En de vogels. Meer heb ik niet nodig om verder te lezen. Schlie, je illustreert eigenlijk dat openingszinnen er niet toe doen. Soms vraag ik me af of dit alles geen in leven geblazen mythe is. Net zoals 'show and tell' dat één of andere heilige regel lijkt te zijn geworden, terwijl ik denk ( ten onrechte misschien) dat er soms meer tell moet zijn dan show, en soms omgekeerd, afhankelijk van het concept ms. Mijn voorlopige eerste vier openinsgzinnen : 'De jonge, pas gesteriliseerde kattin lag uitgestrekt op de composthoop, aan de noordzijde van de volières, ver van de drukte. Als een hagedis spreidde ze haar ribben om de warmte waarop ze lag, op te vangen. Ze vernauwde haar ogen tot spleetjes, en ik verwenste haar. Onder haar lag de gecastreerde oude kater te ontbinden.' En deze : After two months of tracking de leather of his new boots had adjusted itself to the shape of his feet. He stretched his shoulders. His backbone felt as a chain of rusty nails. Dat zegt ook niet veel.

Even snuisteren in mijn boekenkast leverde me de volgende mooie of passende openingszinnen op: Vele jaren later, staande voor het vuurpeleton, moest kolonel Aureliano Buendia denken aan die lang vervlogen middag, toen zijn vader hem meenam om kennis te maken met het ijs. (Gabriel Garcia Marquez, Honderd jaar eenzaamheid) Uiteindelijk verliet Anna Oscar, haar man, omdat ze zijn hete adem in haar nek beu was. (Achmat Dangor, Kafka's vloek) In de Gorochowajastraat, in een van die grote huizen, waarvan het aantal bewoners welhaast dat van een provinciestraat evenaart, lag op een morgen Ilja Iljitsj Oblomow in een van de kamers van zijn appartement in bed. (Gontsjarow, Oblomow) Het grote grauwe februari-monster had Harvey Swick met huid en haar verslonden. (Clive Barker, De dief van altijd) Nog steeds herinner ik me de ochtend dat mijn vader me voor het eerst meenam naar het Kerkhof der Vergeten Boeken. (Carlos Ruiz Zafon, De schaduw van de wind) De wereld brak. (Thirza Meta, Maanhoedster) It is the saddest night, for I am leaving and not coming back. (Hanif Kureishi, Intimacy) En een paar van mezelf: “Gaan we nu dood, mama?” vroeg Julia. Moussa speelde met de hanger om zijn nek. (die vond een proeflezer niet goed, maar aangezien die hanger erg belangrijk is en dit ook het eerste beeld is dat ik zelf van het personage kreeg, vind ik hem zelf wel passend voor het verhaal) Het is niet zo dat ik er van geniet mensen de daver op het lijf te jagen. “Weet je wat jouw probleem is, Michael?” vraagt Tomiko, mijn ex. (daar hadden mijn proeflezers ook opmerkingen over)

We weten allemaal dat Grünberg natuurlijk een hele matige schrijver is en dat Tirza één van de saaiste boeken van de laatste tien jaar was, dus dat zijn openingszin een hele slechte is, mag geen wonder heten. Dat past allemaal in het grote waardeloze geheel. Het zou pas een wonder zijn als Grünberg een goede openingszin zou hebben.

Een schrijver die prijzen heeft ontvangen hoeft zich niet te bewijzen met een goede openingszin. Eigenlijk vind ik die goede openingszin een beetje kleuterachtig. Volgens mij wordt er teveel belang aan gehecht. Ik vraag me af waar het spontaan schrijven dan nog kan en mag plaatsvinden. Alles van A tot Z beredeneren... op mij heeft het eerder een stagnerend effect. Je kan bv in een openingszin een figurant personage opvoeren die nadien leidt tot een hoofdpersonage of tot de kern van het plot. Dat kan allemaal. De lezer moet het wel in de mot kunnen krijgen, en daar knelt m.i. het schoentje.

Als ik redactrice zou zijn, zou ik het niet professioneel vinden om te blijven haken aan de openingszinnen. Of een ms op iets trekt, kan je toch pas beginnen te bepalen na een twintigtal pagina's. Niet eerder.

Of het goed is kun je misschien pas na twintig bladzijden inschatten, maar als het echt slecht is, kun je dat denk ik vaak wel aan de eerste bladzijde zien. Als die vol met taalfouten staat, of op een andere manier gewoon slecht geschreven is, begrijp ik wel dat een redacteur er zijn tijd verder niet aan verspilt als hij of zij nog andere manuscripten heeft liggen waarvan de eerste bladzijde wel aanspreekt. En als lezer beslis ik ook vaak al na minder dan twintig bladzijden om niet verder te lezen.

Hekate, Als een van deze gepubliceerde zinnen nog niet onder ogen van een redacteur zou zijn gekomen dan gok ik dat; Vele jaren later, staande voor het vuurpeleton, moest kolonel Aureliano Buendia denken aan die lang vervlogen middag, toen zijn vader hem meenam om kennis te maken met het ijs en In de Gorochowajastraat, in een van die grote huizen, waarvan het aantal bewoners welhaast dat van een provinciestraat evenaart, lag op een morgen Ilja Iljitsj Oblomow in een van de kamers van zijn appartement in bed. nadere aandacht krijgen. Met name de laatste zin gaat lekker zijn eigen gang, heeft een eigen identiteit... maar; “Gaan we nu dood, mama?” vroeg Julia, mag er ook zijn!

Precies. Het gaat om de eigen identiteit. Niet meer niet minder. Maarja, in principe is de discussie over een openingszin nutteloos. Er is namelijk niets specifieks aan een openingszin. Dezelfde regels voor een openingszin gelden voor elke zin. Elke zin moet een goede zin zijn, en is gebonden aan dezelfde criteria als de openingszin. Tenzij iemand me hier komt vertellen dat er voor een openingszin speciale regels gelden. Maar ik persoonlijk heb niet veel aan een opsomming van goede openingszinnen. Daaruit kan ik geen algemene lering trekken.