Het is hier al eerder geroepen, maar blijkbaar roept de tegenstelling lectuur/literatuur veel weerstand op. Waarom toch? Kunnen beide vormen van schrijven niet gewoon naast elkaar bestaan? De ene lezer heeft er wel behoefte aan, de ander niet. Heeft zeker met leesniveau te maken, maar ook met leeftijd en gewoon belangstelling. Ik ben nu op driekwart van Grunberg, Huid en Haar, en ik blijf lezen ook al erger ik me kapot aan de personages. Waarom lees je door, vroeg mij man dit weekend. Geen idee. Ik wil het toch uitlezen en dat is niet altijd zo met boeken waar ik me aan erger. Het boek ergert me omdat hij tussen heel veel seks en oeverloos gebabbel door een beeld geschetst van mensen en van de werkelijkheid die schuurt en die je aan denken zet. Spannend is het absoluut geen moment in de zin dat er een plot in zit. Maar toch. Het is de eerste keer dat ik wat van hem lees en ik snap wel goed waarom zijn werk literatuur wordt genoemd. Is het daarmee voor elke lezer geschikt? Dat denk ik niet. Als je een fijne spannende plot wilt lezen dan moet je niet bij dit boek zijn.

(...) ik snap wel goed waarom zijn werk literatuur wordt genoemd.

En? Waarom? Ik ben echt benieuwd naar je 'oordeel'.

Het is een combinatie van heel soepele taal, gebabbel soms, plastische scenes in combinatie met veel grotere thema's. Het gaat over machtsmisbruik, over schuld en straf (onder andere). Zijdelings legt hij verbanden met verhalen uit de wereldliteratuur, maar heel speels. En soms is hij echt heel grappig. Ik zat te schateren tijdens een scene waarop de vriendin van de hoofdpersoon vreemdgaat met een vertegenwoordiger in satteliettelefoons 8) en 's ochtends opnieuw met hem gaat vrijen. Ach, staat er dan, 'hij lag er nu toch.' Zo'n zinnetje vind ik dus heel grappig en daarmee zit het boek vol. Alles bij elkaar grijpt het boek je toch bij de keel, terwijl de lichte toon dat helemaal niet doet vermoeden. Dat ik doorlees ondanks de ergerlijke personages komt ook omdat het hier gaat om mensen, over de top vaak, maar mensen die echt voor je gaan leven. De plot is onbelangrijk. Die meandert een beetje door het verhaal heen en je raakt er als lezer ook steeds minder geïnteresseerd in. Het gaat om hoe de personages op elkaar reageren en wat de consequenties zijn van hun gedrag. En wie daarvan de slachtoffers zijn. Ik moet zeggen: ik ben onder de indruk, al is het niet leuk lezen. Leuk lezen is voor mij een flitsende detective, een episch SF-verhaal. Dit is niet leuk, maar ook weer wel omdat het dus echt iets met mij doet. Het boek houdt me wel bezig. En dat moet je als lezer willen. Wil je dat niet, dan zul je een boek als Huid en Haar helemaal niets vinden. Bagger zelfs. Maar dat zegt dan meer over jou als lezer dan over het boek.

Ah! Mooi, bedankt! Ik heb eens een stuk van Grunberg gelezen, over hoe hij begon met een eigen uitgeverij, met zijn moeder aan het hoofd - of als eerste knecht, laat ik daar vanaf wezen :-). De manier van vertellen vond ik indrukwekkender dan wat hij vertelde. En dat is voor mij een voorwaarde voor het etiket literatuur. Het is niet dat je als lezer van A naar Z gebracht wordt, maar hoe.

Niet voor niets hebben 80 procent van de mensen een godsgruwelijke hekel aan boeken. Mensen zeggen dan: tja, je moet van boeken leren houden. Ik zeg: nee, schrijvers moeten zorgen dat lezers van boeken houden. Dat is hun taak.

Interessant percentage, want dat komt overeen met de mensen die niet boven lagere-school niveau kunnen lezen. Als je iets niet kunt, gaat de lol er al snel vanaf. Moeten we daarom andere gehandicapten ook tegemoet komen door op een "algemeen toegankelijk niveau" de boel aan te bieden? Bijvoorbeeld alleen nog maar magnetronmaaltijden omdat veel mensen niet kunnen koken, geen klassieke muziek meer omdat veel mensen het niet waarderen, etc.

Het gaat niet om niet kunnen. Je doet net alsof een boek zo bijzonder is, dat je bijna hoogbegaafd moet zijn om een boek te kunnen lezen. Het zijn maar woorden, iedereen kan lezen.

Het is een combinatie van heel soepele taal, gebabbel soms, plastische scenes in combinatie met veel grotere thema's. Het gaat over machtsmisbruik, over schuld en straf (onder andere). Zijdelings legt hij verbanden met verhalen uit de wereldliteratuur, maar heel speels. En soms is hij echt heel grappig. Ik zat te schateren tijdens een scene waarop de vriendin van de hoofdpersoon vreemdgaat met een vertegenwoordiger in satteliettelefoons 8) en 's ochtends opnieuw met hem gaat vrijen. Ach, staat er dan, 'hij lag er nu toch.' Zo'n zinnetje vind ik dus heel grappig en daarmee zit het boek vol. Alles bij elkaar grijpt het boek je toch bij de keel, terwijl de lichte toon dat helemaal niet doet vermoeden. Dat ik doorlees ondanks de ergerlijke personages komt ook omdat het hier gaat om mensen, over de top vaak, maar mensen die echt voor je gaan leven. De plot is onbelangrijk. Die meandert een beetje door het verhaal heen en je raakt er als lezer ook steeds minder geïnteresseerd in. Het gaat om hoe de personages op elkaar reageren en wat de consequenties zijn van hun gedrag. En wie daarvan de slachtoffers zijn. Ik moet zeggen: ik ben onder de indruk, al is het niet leuk lezen. Leuk lezen is voor mij een flitsende detective, een episch SF-verhaal. Dit is niet leuk, maar ook weer wel omdat het dus echt iets met mij doet. Het boek houdt me wel bezig. En dat moet je als lezer willen. Wil je dat niet, dan zul je een boek als Huid en Haar helemaal niets vinden. Bagger zelfs. Maar dat zegt dan meer over jou als lezer dan over het boek.

Heb je er ooit aan gedacht waarom literatuur niet met lectuur gecombineerde kan worden? Waarom zou een zekere diepgang, originaliteit en goede zinnen niet met een goed plot en spanning gecombineerd kunnen worden? Waarom zou literatuur per definitie haaks hierop moeten staan? Niemand hier heeft mij daar antwoord op kunnen geven.

Het proces van Kafka ligt nu al twee dagen op tafel (jaja, Bavarios...), na de eerste vier bladzijden maakte ik al een link (sla me dood maar ik weet niet hoe dat komt) met het bankwezen en het establishment. Die begin dialoog met die vreemde mannen die alles overnemen. En nu nog 'Haar en huid' van Grunberg bestellen. Wat een mooie, aantrekkelijke 'recensie', Marjan B. Mijn boekhandeldame wrijft zich in de handen wanneer ik binnenkom. Haar smile kan niet wijder gaan. Dat is toch leuk om zo over boeken te struikelen. Ik stel wel meer en meer vast dat er een enorme kloof is tussen lectuur en literatuur. Ik denk dat een literatuurschrijver ondanks succes altijd een soort underdog is en zal blijven. Iemand die tegen mainstream gaat, ook al is dat de bedoeling niet en eindeloos alles in vraag blijft stellen. De ene manipuleert, de andere niet. Een lectuurschrijver heeft een job, een fijn gezinnetje... oei, oei, cliché zeker? Stel dat ik het woord 'Untermensch' in één of andere context zou gebruiken. Ik verwacht dan een storm van protest. Dit gamma woorden die refereren naar een diepe wonde zijn heilig en mogen op Nederlands grondgebied of op geallieerdengrondgebied alleen maar in die en die context gebruikt worden. Maar wat zou me dat kunnen schelen als ik weet dat een analfabete Pakistaanse die 15 tien uren per dag samen met haar gespeende kinderen labeurt om schulden af te lossen, dat wel zou begrijpen? Dat is o.a. het verschil tussen lectuur schrijven en literatuur. Is er snobisme onder literatuurchrijvers? Zeer zeker. Hoe kleiner hun afzetgebied, hoe beperkter en hoe kleinzieliger hun schrijfonderwerpen; hoe gretiger ze zich aan de media vastklampen. En laten we één ding niet uit het oog verliezen: met het standaard Nederlands is een literair kind met het badwater weggegoten. In de tanende streektalen en dialecten in de lage landen zit een brok literatuur. Ik spreek over spreektaal! Ga gewoon eens naar een voetbalmatch en luister naar wat er gezongen worden. Luister naar het commentaar en de uitroepen. Of ga eens met een polderboer praten. Of ga eens aan de toog hangen in een bruine kroeg om zes uur 's morgens. Dan heb je bv pas de echte conversatie met de persoon die elke werkdag braafjes in de spitsuren zijn trein neemt en de krant openslaat. Als je als schrijver niet 'braafjes' wilt schrijven, wordt je willens nillens veroordeeld om 'literatuur' te schrijven. Een vraag: is het boek van Kluun een bestseller geworden omdat hij zonder bravoure beschrijft dat een man een scheve schaats rijdt terwijl zijn vrouw doodgaat aan kanker? Nog een boek dat ik moet lezen. Ik kan er dus niet over meespreken maar als dat de enige factor is die zijn verkoop de hoogte in heeft gejaagd, is dit voor mij helemaal niet schokkend. Het ligt voor de hand dat mannen scheef gaan. Zo zijn ze dna'atisch geprogrammeerd. Een lectuurlezer zal me beschuldigen van seksisme... een literatuurschrijver zwijgt. Een literatuur schrijver rekent niet op begrip van welke lezer dan ook. Hij weet al lang dat de meeste mensen vies opkijken als hij ze een Irish beef in goede boter saignant gebakken met een ietsjes rozemarijn, thijm en look voorschotelt. De meeste eters weten niet eens hoe look groeit en geoogst wordt. Het enige wat de meesten kennen is looksaus gekocht in de supermarkt. En daar ligt het hemelsgrote verschil tussen literatuur en lectuur. Laten we ook niet vergeten dat de meeste literaire werken posthuum aan erkenning hebben gewonnen. De Bröntes bv hebben nooit al die verfilmingen mogen meemaken. Lectuur lijkt meer op instant coffee.

Ik ben benieuwd waar het percentage niet-lezers vandaan

Onder meer van dit soort sites. Voor iedereen zich beledigt gaat voelen: ik denk dat het gemiddelde leesniveau hier C1/C2 is (dat weet ik eigenlijk wel zeker). Ik wil best een verhaal schrijven voor B1/B2 niveau, maar ik wil ook de vrijheid houden om op C2 niveau te schrijven. ik ben me ervan bewust dat er dan maar een klein percentage van de bevolking is die dat makkelijk kan lezen. Aan de andere kant: als alles B1/B2 niveau is hebben die lezers geen uitdaging meer en raken ze verveeld bij het lezen, dus is het wel degelijk een specifieke doelgroep.

Het proces van Kafka ligt nu al twee dagen op tafel (jaja, Bavarios...), na de eerste vier bladzijden maakte ik al een link (sla me dood maar ik weet niet hoe dat komt) met het bankwezen en het establishment. Die begin dialoog met die vreemde mannen die alles overnemen. En nu nog 'Haar en huid' van Grunberg bestellen. Wat een mooie, aantrekkelijke 'recensie', Marjan B. Mijn boekhandel dame wrijft zich in de handen wanneer ik binnenkom. Haar smile kan niet wijder gaan.

Veel succes met kafka. Is het literatuur? Ja, in tweede instantie, na de tweede wereldoorlog heeft het een diepere betekenis gekregen. Het is gewoon volksvermaak, met begrijpelijke heldere zinnen en geen poespas. Kortom, een boek dat literatuur met lectuur combineert wmb Was jij niet degene die graag boeken voor mannen schreef, of was dat iemand anders (vergeten). Dan raad ik je ook american psycho aan. Wat mij betreft het allerbeste boek dat ooit geschreven is. Een boek dat nu literatuur is, o zo simpel en vloeiend geschreven, zo wereldschokkend origineel en geweldig vermakelijk.

Een vraag: is het boek van Kluun een bestseller geworden omdat hij zonder bravoure beschrijft dat een man een scheve schaats rijdt terwijl zijn vrouw doodgaat aan kanker? Nog een boek dat ik moet lezen. Ik kan er dus niet over meespreken maar als dat het ene schokkende feit is dat zijn verkopop de hoogte in heeft gejaagd, is dit voor mij helemaal niet schokkend.

Het boek is ook niet nieuw, niet origineel, heeft geen eigen stijl. Het is een bestseller geworden omdat hij mannen heeft doen huilen. Dokwerkers met potige handen, politie-agenten en keiharde zakenmannen hebben stiekem tranen laten vloeien. Krijg dat voor elkaar en je schrijft gegarandeerd een bestseller. Kun je het goedkope tranen noemen, maar emoties zijn emoties en zijn niet onderhevig aan twist wat mij betreft.

Een literatuur schrijver rekent niet op begrip van welke lezer dan ook. . .

Hoezo? Waarom ga je hier vanuit? Dit is gewoon een beperking vooraf opleggen die nergens voor nodig is. In deze hele topic is mij geen inhoudelijk antwoord gegeven op de vraag waarom een literatuurschrijver niet voor de massa zou kunnen schrijven. Hoezo staat literatuur per definitie haaks op lectuur?

Het een sluit het ander uit. Er zijn wel meer dingen die niet tegelijk voor kunnen komen. Noem iets literatuur en het is geen lectuur meer, en andersom.

Ik vind dat je het niet zo zwart wit kunt stellen. Als literatuur blauw is en lectuur geel dan kun je nog een heel mooi scala aan groentinten produceren. Veel romans hebben zowel literaire als niet-literaire kanten. Dat is dus een groen gebied. Natuurlijk heb je ook schrijvers die diepblauw of knallend geel zijn. Maar er zijn er ook die variëren. Zo begreep ik tijdens collegereeks literatuur die ik onlangs volgde dat Herman Koch aanvankelijk bij de literatuur werd gerekend en niet heel denderende verkoopcijfers had, ondanks zijn bekendheid vanwege Jiskefet. Toen schreef hij bij een andere uitgever Het Diner en dat boek werd juist razend populair omdat het een literair werk heeft dat 'leent' van de lectuur. Ik moet er meteen bij zeggen dat ik het boek zelf nog niet gelezen heb, maar ik kan me daar iets bij voorstellen. Koch ging dus van knalblauw naar blauwgroen en dat waarderen veel meer lezers. En dat was dus niet alleen zo omdat hij een bekende Nederlander is, dat was hij ook al toen hij zijn eerdere boeken schreef. Je kunt lectuur en literatuur dus wel degelijk vermengen, de vraag is alleen: hoe doe je dat?

Het een sluit het ander uit. Er zijn wel meer dingen die niet tegelijk voor kunnen komen. Noem iets literatuur en het is geen lectuur meer, en andersom.

Dat zeg jij. Maar er is geen intrinsiek criterium om spanning en vermaak niet met diepgang en originaliteit te kunnen vermengen. Er wordt slechts verzonnen dat lectuur en literatuur niet met elkaar gecombineerd kunnen worden. Het is slechts hokjesdenken, een ongegronde perceptie die remmend werkt in plaats van creativiteit stimuleert, en ook nog eens nergens op gebaseerd is, behalve op de neiging om in hokjes te denken.

Ik vind dat je het niet zo zwart wit kunt stellen. Als literatuur blauw is en lectuur geel dan kun je nog een heel mooi scala aan groentinten produceren. Veel romans hebben zowel literaire als niet-literaire kanten. Dat is dus een groen gebied. Natuurlijk heb je ook schrijvers die diepblauw of knallend geel zijn. Maar er zijn er ook die variëren. Zo begreep ik tijdens collegereeks literatuur die ik onlangs volgde dat Herman Koch aanvankelijk bij de literatuur werd gerekend en niet heel denderende verkoopcijfers had, ondanks zijn bekendheid vanwege Jiskefet. Toen schreef hij bij een andere uitgever Het Diner en dat boek werd juist razend populair omdat het een literair werk heeft dat 'leent' van de lectuur. Ik moet er meteen bij zeggen dat ik het boek zelf nog niet gelezen heb, maar ik kan me daar iets bij voorstellen. Koch ging dus van knalblauw naar blauwgroen en dat waarderen veel meer lezers. En dat was dus niet alleen zo omdat hij een bekende Nederlander is, dat was hij ook al toen hij zijn eerdere boeken schreef.

Het diner ligt op mijn nachtkastje. Ik ben benieuwd.

Je kunt lectuur en literatuur dus wel degelijk vermengen, de vraag is alleen: hoe doe je dat?

Lijkt me heel simpel. Door ten eerste niet vast te willen houden aan dat onderscheid, en gewoon te schrijven. En dan heb je 33 procent kans dat er literatuur uit voortrolt, 33 procent kans op lectuur en 33 procent kans op een vermenging.

Bavarios, ik wil helemaal niet voor mannen schrijven. Ik wil als een man schrijven. Dat is een verschil van dag en nacht. Jij stelde me voor om naar een voetbalmatch te gaan kijken. Of de aard van de man te leren kennen. Toen heb ik wel een beetje moeten glimlachen. Ik sluit helemaal niet uit dat literatuur voor een breed publiek kan fungeren. Enkele jaren geleden pas ontdekte ik via de film dat 'Gulliver's travels' helemaal geen kinderboek was. Op één of andere manier hebben ze bepaalde zaken eruit gefilterd voor de jeugd tot in de schoollokalen toe, en is de essentie in de schaduw gebleven. Wat was de essentie? Iemand die de waarheid spreekt en niet geloofd wordt. Idem voor 'Christmas Carrolls' van Dickens, idem voor 'Alice's Adventures in Wonderland' van Lewis Carroll. Dat laatste heeft me als kind nooit kunnen bekoren, en het fijne weet ik er nog steeds niet van. Als ik maar tijd had. Deze discussie was voor mij heel leerrijk. Het brengt me dichter bij het inzicht dat ik eigenlijk helemaal geen deel wil nemen aan die race om een groot publiek te krijgen. Ik heb een hele fase verwarring doorleefd met wikken en wegen. Goed voor één keer maar het mag niet tot in het oneindige blijven duren. Ik kies voor literatuur. Ik wil historische symbolen kunnen hanteren, experimenteren met taal in de mond gelegd van die of dat personage. Stenen weghalen uit zogezegde heilige huisjes, teruggrijpen naar mythologie, de draak steken met die dingen die zo vanzelfsprekend zijn voor de massa. Ik wil complete vrijheid in mijn schrijven. Geen keurslijf meer. Jij schrijft over vermaak en emoties, ik ben bezig met een elementje van een plot waar de massa eindelijk eens intelligent wordt en massaal een bericht onderschrijft dat alle producten die nog in de TV-reclame komen, niet meer zullen aangekocht worden. Dat is pas revolutie. Welke gek gaat nu nog op straat tegen iets protesteren en een bushokje kapot maken? Goed voor lectuur (ik was doornat van dat waterkanon en ze/hij stond daar klaar met een handdoek...) Ik vraag me af waar in lectuur enige diepgang kan zitten als het alleen maar gaat over close family encounters met een bepaald cultureel programma waar de heilige huisjes absoluut heel moeten blijven? Net zoals in de oude Hollywood b_films: wie als personage iets of wat afweek, stierf op het einde. Finale rechtzetting voor een breed publiek. In lectuur moet je het establishment blindelings 'eren'. Je kan er nooit een duidelijk maatschappelijk, humanistisch standpunt in nemen. Je dient de massa te voldoen (andere woorden maar het zijn eigenlijk de jouwe). Een beetje schipperen met faits divers mag wel, maar als lectuur schrijver mag je nooit te ver gaan. De literatuurschrijver gaat tot op het bot. En de literatuurlezer zoekt het merg in dat bot.

Bavarios, ik wil helemaal niet voor mannen schrijven. Ik wil als een man schrijven. Dat is een verschil van dag en nacht. Jij stelde me voor om naar een voetbalmatch te gaan kijken. Of de aard van de man te leren kennen. Toen heb ik wel een beetje moeten glimlachen. Ik sluit helemaal niet uit dat literatuur voor een breed publiek kan fungeren. Enkele jaren geleden pas ontdekte ik via de film dat 'Gulliver's travels' helemaal geen kinderboek was. Op één of andere manier hebben ze bepaalde zaken eruit gefilterd voor de jeugd tot in de schoollokalen toe, en is de essentie in de schaduw gebleven. Wat was de essentie? Iemand die de waarheid spreekt en niet geloofd wordt. Idem voor 'Christmas Carrolls' van Dickens, idem voor 'Alice's Adventures in Wonderland' van Lewis Carroll. Dat laatste heeft me als kind nooit kunnen bekoren, en het fijne weet ik er nog steeds niet van. Als ik maar tijd had. Deze discussie was voor mij heel leerrijk. Het brengt me dichter bij het inzicht dat ik eigenlijk helemaal geen deel wil nemen aan die race om een groot publiek te krijgen. Ik heb een hele fase verwarring doorleefd met wikken en wegen. Goed voor één keer maar het mag niet tot in het oneindige blijven duren. Ik kies voor literatuur. Ik wil historische symbolen kunnen hanteren, experimenteren met taal in de mond gelegd van die of dat personage. Stenen weghalen uit zogezegde heilige huisjes, teruggrijpen naar mythologie, de draak steken met die dingen die zo vanzelfsprekend zijn voor de massa. Ik wil complete vrijheid in mijn schrijven. Geen keurslijf meer. Jij schrijft over vermaak en emoties, ik ben bezig met een elementje van een plot waar de massa eindelijk eens intelligent wordt en massaal een bericht onderschrijft dat alle producten die nog in de TV-reclame komen, niet meer zullen aangekocht worden. Dat is pas revolutie. Welke gek gaat nu nog op straat tegen iets protesteren en een bushokje kapot maken? Goed voor lectuur (ik was doornat van dat waterkanon en ze/hij stond daar klaar met een handdoek...) Ik vraag me af waar in lectuur enige diepgang kan zitten als het alleen maar gaat over close family encounters met een bepaald cultureel programma waar de heilige huisjes absoluut heel moeten blijven? Net zoals in de oude Hollywood b_films: wie als personage iets of wat afweek, stierf op het einde. Finale rechtzetting voor een breed publiek. In lectuur moet je het establishment blindelings 'eren'. Je kan er nooit een duidelijk maatschappelijk, humanistisch standpunt in nemen. Je dient de massa te voldoen (andere woorden maar het zijn eigenlijk de jouwe). Een beetje schipperen met faits divers mag wel, maar als lectuur schrijver mag je nooit te ver gaan. De literatuurschrijver gaat tot op het bot. En de literatuurlezer zoekt het merg in dat bot.

Lectuur...lectuur...ik heb het over vermaak en emotionele triggering. Dat is helemaal niet per definitie gebonden aan lectuur. Al die boeken die jij hebt genoemd zijn puur vermaak. En tegelijkertijd zijn ze literatuur geworden, omdat ze of origineel waren (alice) of een diepere gedachte herbergden (gulliver). Er bestaat een misverstand dat vermaak en emotionele triggering per definitie gelijk is aan slechte lectuur. Slechte lectuur is cliché's tot in den treurnis. Vermaak en het prikkelen van emoties dmv spanning, humor, drama of romantiek staat volledig los van lectuur of literatuur. Het kan in allebei voorkomen. De reden dat ik zo ageer tegen literatuur is dat de meeste literatuur een eindeloze droevenis van zogenaamde diepgang en goede zinnen is, maar dat het zo vaak volledig voorbij gaat aan dat o zo belangrijke element: vermaak. Een literair boek dat niet vermakelijk is blijft in mijn ogen een gemankeerd boek. Dat jij je daardoor half van de wijs laat brengen verbaast me hooglijk. Je hebt toch gewoon lak aan de mening van anderen en welke jandoedel op internet dan ook lijkt me, en doet gewoon waar je zelf zin in hebt.

Sorry hoor, de titels die ik heb vermeld zijn nooit bedoeld geweest als vermaak. Men heeft er vermaak van gemaakt zodat de diepgang veilig van het grote publiek gescheiden bleef voor welke reden dan ook. Er is niets nieuws onder de zon. En wanneer boeken verbrand worden of biebs gesloten worden, dan weten we het wel. (Kijk eens aan, nu overtreed of bewandel ik die Wet van Godwin). Vermaak en emoties, dus. Het recept? Dat bestond al in de tijd van de Romeinen. Bind een beer vast aan een giraf, of aan een neushoorn, en verwater het historischgewijs tot een ordinair hanengevecht op leven en dood, een boksmatch, en een beetje voetbal er tussendoor, een lijk mag niet ontbreken, een mooie deerne ook niet. Dat roept de emoties op, tot en met madame die thuis zit te wachten en het haat dat ze het eten moet warm houden. Bedoel je die emoties? Je bedoelt toch niet 'liefde'. De kasplant bij uitstek in het oude Europa. De helft van de wereldbevolking heeft geen weet van emotionele liefdesemoties. Over welke emoties heb je het dan? Over die van de krantenverkoper in de kiosk op de hoek van de straat die verliefd is op de dame die elke week 'Elle' bij hem koopt gekleed in een vintage tweedelig pakje? Is dat de emotie die je op het oog hebt? Ik denk bij emotie veel eerder aan een anonieme Afrikaanse vrouw die naar de camera verlegen lacht met een skelet van een kind op haar schoot. Dat kind haalt het nooit maar dat wordt niet gezegd want iedereen die kijkt zijn lectuurlezers en die zeggen dan nog:' Oh, ze kan er nog mee lachen, zo erg kan het toch niet zijn. Het komt wel goed.' Shoot de picture and cut. Dat is lectuur. Literatuur gaat na waarom ze lacht, wat die lach inhoudt, wat de voorgeschiedenis is van die vrouw. Literatuur geeft aan dat de ene lach de andere niet is. Ik durf zelfs de rollen omkeren. De lectuurlezer behoort tot een groep mensen die niet MAG nadenken. Die groep mensen wordt zoet gehouden op TV met reclame, real tv programma's enzovoort. De kostbare actieve bevolking, de steunpilaar van elk weldenkende, fatsoenlijke natie en ook van al die andere naties die zich wel weldenkend tonen maar het niet zijn. Wat ga je doen als je vaststelt dat die lezer emotioneel afgestompt raakt, haast immuun voor emoties? In de lectuur nog wat meer bloed laten vloeien? Nog wat gekkere situaties verzinnen? Smaak dit even: 'De tampon glipte eruit net wanneer ze de bal wilde terugkaatsen. Het ding viel in het rode zand. Gelukkig maar. Haar wit rokje had wel een vlekje maar niemand zag dat. Ze ging voor de revanche en mepte de groene bal weg met een ferociteit die menig oog verrast deed oplichten. Ze won maar haastte zich naar de kleedkamers om een nieuwe tampon op te steken. Haar wit rokje was haar zo lief (van dat en dat merk). Ze stond echter voor een gesloten deur. En langzaam druppelde het bloed langs haar ene dij naar beneden tot in de elasticiteit van haar witte sok.' Lach maar hoor, dat is de bedoeling. Het is een karikatuur van lectuur, ik geef het toe. Ernstig, ik denk dat er een gamma elementen zijn die lectuur niet kan dekken. Tot op een bepaald punt wel maar er is ergens een grens. Literatuur gaat veel verder. Die heeft geen keurslijf, staat niet stil voor een landelijke grens, houdt een vinger op de pols van wat heel vaak het daglicht niet mag zien, wat ooit het daglicht zal zien, wat onderhuids broeit en fermenteert. Sommige vlinders leven drie dagen, andere twee weken, er zijn ook die winterslapen en duizenden kilomters afleggen in migratie. De lectuurlezer en -schrijver beschrijft alleen maar de vlinder die hij ziet.

Waarom moet dat nu beiden in een? Zoals shampoo en hairconditioner, twee-in-een en dus voordeliger. Ik moet zeggen: over het algemeen waardeer ik chrislaevers diepgang zeer, en dat doe ik nu ook. Ik zou bijna zeggen: jammer dat een platbodem geen kiel heeft, dan kan hij niet over de zee varen - enkel over veilige, smalle slootjes <- ja, daarmee bedoel ik de tunnelvisie van bavarios, helaas. Hij verdedigt zijn visie met vuur, maar 't is al geblust, zoals dat ook gaat met lectuur: elke dag een paasvuurtje en niet meer weten waar het ook weer voor was.

Sorry hoor, de titels die ik heb vermeld zijn nooit bedoeld geweest als vermaak. Men heeft er vermaak van gemaakt zodat de diepgang veilig van het grote publiek gescheiden bleef voor welke reden dan ook. Er is niets nieuws onder de zon. En wanneer boeken verbrand worden of biebs gesloten worden, dan weten we het wel. (Kijk eens aan, nu overtreed of bewandel ik die Wet van Godwin). Vermaak en emoties, dus. Het recept? Dat bestond al in de tijd van de Romeinen. Bind een beer vast aan een giraf, of aan een neushoorn, en verwater het historischgewijs tot een ordinair hanengevecht op leven en dood, een boksmatch, en een beetje voetbal er tussendoor, een lijk mag niet ontbreken, een mooie deerne ook niet. Dat roept de emoties op, tot en met madame die thuis zit te wachten en het haat dat ze het eten moet warm houden. Bedoel je die emoties? Je bedoelt toch niet 'liefde'. De kasplant bij uitstek in het oude Europa. De helft van de wereldbevolking heeft geen weet van emotionele liefdesemoties. Over welke emoties heb je het dan? Over die van de krantenverkoper in de kiosk op de hoek van de straat die verliefd is op de dame die elke week 'Elle' bij hem koopt gekleed in een vintage tweedelig pakje? Is dat de emotie die je op het oog hebt? Ik denk bij emotie veel eerder aan een anonieme Afrikaanse vrouw die naar de camera verlegen lacht met een skelet van een kind op haar schoot. Dat kind haalt het nooit maar dat wordt niet gezegd want iedereen die kijkt zijn lectuurlezers en die zeggen dan nog:' Oh, ze kan er nog mee lachen, zo erg kan het toch niet zijn. Het komt wel goed.' Shoot de picture and cut. Dat is lectuur. Literatuur gaat na waarom ze lacht, wat die lach inhoudt, wat de voorgeschiedenis is van die vrouw. Literatuur geeft aan dat de ene lach de andere niet is. Ik durf zelfs de rollen omkeren. De lectuurlezer behoort tot een groep mensen die niet MAG nadenken. Die groep mensen wordt zoet gehouden op TV met reclame, real tv programma's enzovoort. De kostbare actieve bevolking, de steunpilaar van elk weldenkende, fatsoenlijke natie en ook van al die andere naties die zich wel weldenkend tonen maar het niet zijn. Wat ga je doen als je vaststelt dat die lezer emotioneel afgestompt raakt, haast immuun voor emoties? In de lectuur nog wat meer bloed laten vloeien? Nog wat gekkere situaties verzinnen? Smaak dit even: 'De tampon glipte eruit net wanneer ze de bal wilde terugkaatsen. Het ding viel in het rode zand. Gelukkig maar. Haar wit rokje had wel een vlekje maar niemand zag dat. Ze ging voor de revanche en mepte de groene bal weg met een ferociteit die menig oog verrast deed oplichten. Ze won maar haastte zich naar de kleedkamers om een nieuwe tampon op te steken. Haar wit rokje was haar zo lief (van dat en dat merk). Ze stond echter voor een gesloten deur. En langzaam druppelde het bloed langs haar ene dij naar beneden tot in de elasticiteit van haar witte sok.' Lach maar hoor, dat is de bedoeling. Het is een karikatuur van lectuur, ik geef het toe. Ernstig, ik denk dat er een gamma elementen zijn die lectuur niet kan dekken. Tot op een bepaald punt wel maar er is ergens een grens. Literatuur gaat veel verder. Die heeft geen keurslijf, staat niet stil voor een landelijke grens, houdt een vinger op de pols van wat heel vaak het daglicht niet mag zien, wat ooit het daglicht zal zien, wat onderhuids broeit en fermenteert. Sommige vlinders leven drie dagen, andere twee weken, er zijn ook die winterslapen en duizenden kilomters afleggen in migratie. De lectuurlezer en -schrijver beschrijft alleen maar de vlinder die hij ziet.

Jij hebt het weer over lectuur e.d. Ik zeg je één ding: lees kafka's het proces. Tenzij je niet van absurdisme houdt, zie je dat dit boek kunst is. Het is veel en veel meer dan simpele literatuur. Het is namelijk zo pretentieloos geschreven. Nimmer proef je de bedoeling om literatuur te schrijven, sterker nog, de schrijver drijft de spot met literatuur en al die poeha, met zichzelf en met zijn eigen boek. Hij schudt een boek uit zijn mouw dat in eerste instantie gewoon puur vermaak is. En niet meer dan dat. In tweede instantie zou je erover kunnen nadenken, en zou je er thema's en een diepere gedachtengang uit kunnen trekken. (Meer nog: in principe zou je dit boek kunnen lezen alsof het helemaal nergens over gaat). Maar het allerbelangrijkste van het boek is dat het de emoties van de lezer prikkelt. Hij wekt gevoelens van bevreemding op, en zorgt voor een lach en spanning. Job done. Meer hoeft een schrijver niet te doen. Dat is zijn primaire taak. En dat doet kafka niet door middel van cliché's, maar via originaliteit. En daarom is dit boek een meesterwerk geworden. Nergens proef je de pretentie van een schrijver die zo graag literatuur wilt schrijven. Hij doet wat een schrijver hoort te doen: hij triggert de lezer. De vorm van zijn zinnen en zijn stijl is volledig ondergeschikt aan de inhoud van het boek, zoals dat hoort te zijn. Middels dit boek laat kafka al die pretentieuze literaire toestanden ver, ver achter zich. En zo zijn er nog een aantal boeken te noemen die dit doen.

Waarom moet dat nu beiden in een? Zoals shampoo en hairconditioner, twee-in-een en dus voordeliger. Ik moet zeggen: over het algemeen waardeer ik chrislaevers diepgang zeer, en dat doe ik nu ook. Ik zou bijna zeggen: jammer dat een platbodem geen kiel heeft, dan kan hij niet over de zee varen - enkel over veilige, smalle slootjes <- ja, daarmee bedoel ik de tunnelvisie van bavarios, helaas. Hij verdedigt zijn visie met vuur, maar 't is al geblust, zoals dat ook gaat met lectuur: elke dag een paasvuurtje en niet meer weten waar het ook weer voor was.

Het is pas geblust als iemand een antwoord op de vraag kan geven waarom vermaak en diepgang niet samen kunnen gaan. En helaas kan niemand dat, omdat ik een dozijn boeken kan opnoemen die het tegendeel bewijzen bij elk argument dat word opgeworpen.

@ Ceridwen: Oké, dat is iets anders. Zijn daar je vragen in je openingspost mee beantwoord? @ bavarios: als je de wereld zich laat spiegelen aan jezelf en je eigen gedachtegoed, heeft het geen zin om daarop in te gaan, aangezien je enkel jezelf reflecteert. Mensen hebben genoeg hun best gedaan om je ook een andere kant van de schrijf-/leesmedaille te laten zien, maar op de een of andere manier rolt ie steeds met dezelfde kant naar boven bij jou.

@ Ceridwen: Oké, dat is iets anders. Zijn daar je vragen in je openingspost mee beantwoord? @ bavarios: als je de wereld zich laat spiegelen aan jezelf en je eigen gedachtegoed, heeft het geen zin om daarop in te gaan, aangezien je enkel jezelf reflecteert. Mensen hebben genoeg hun best gedaan om je ook een andere kant van de schrijf-/leesmedaille te laten zien, maar op de een of andere manier rolt ie steeds met dezelfde kant naar boven bij jou.

Waarom spreek je voor anderen. Zolang mensen blijven reageren is de discussie nog gaande. Als jij dat niet meer wilt, spreek dan hooguit voor jezelf, with all due respect.

Ik spreek voor mezelf, dit is mijn observatie.

Waarom moet dat nu beiden in een? Zoals shampoo en hairconditioner, twee-in-een en dus voordeliger.

Juist niet in 1 fles, eh, boek. Twee flessen naast elkaar, maar wel van dezelfde fabrikant. Althans, als je op mijn post reageerde. En vermaak en diepgang, Bavarois, dat hangt dus helemaal af van je definitie van vermaak en ik gok dat vermaak voor jou iets heel anders is dan voor mij. Een eenvoudige gok, want zoveel mensen, zoveel zinnen. Het is je al eerder gezegd, een literair boek dat jou niet vermaakt, kan voor een ander een geweldig boek zijn. Een potje goed nadenken kan ook vermaak zijn.

Vermaak hangt van mijn eigen definitie af, maar als jij literatuur en diepgang definieert dan ga je uit van het algemene? vreemde redenering. Wat de definitie van vermaak en diepgang is, is bovendien een andere discussie. Dan ga je een andere hoofdweg op.

Ik begrijp je vraag niet. Wat is een vreemde redenering?

Je stipt in je teksten telkens zelf het verschil aan tussen literatuur en lectuur. Vervolgens werp je het argument op dat iedereen iets anders verstaat onder vermaak (lectuur). Daarmee haal je je eigen argumentatie onderuit. We waren het toch al stilzwijgend eens wat vermaak is en wat literatuur neem ik aan? Of je wilt een andere discussie aansnijden....

Wat de definitie van vermaak en diepgang is, is bovendien een andere discussie.

Niet als dat de kernpunten zijn waarop literatuur en lectuur van elkaar gescheiden worden.